Przegląd najważniejszych wiadomości gospodarczych, krajowych i ze świata.
MAKROEKONOMIA, WSKAŹNIKI
Inflacja bazowa w maju 2024 r. obniżyła się do 3,8 proc. rdr, wobec 4,1 proc. w kwietniu, a w ujęciu miesiąc do miesiąca wyniosła 0,1 proc. wobec 0,7 proc. w poprzednim miesiącu - podał Narodowy Bank Polski.
Barometr Ofert Pracy, wskazujący na zmiany liczby publikowanych w internecie ogłoszeń o zatrudnieniu, wyniósł w maju w Polsce 258,2 pkt., co oznacza spadek o 4,7 pkt. wobec kwietnia - podało Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych oraz Katedra Makroekonomii Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
Inflacja w 2024 roku wyniesie 3,9-4,2 proc., a w II kwartale 2025 roku możliwe myślenie o odpowiedzialnych obniżkach stóp - powiedział w wywiadzie dla Dziennika Gazety Prawnej, członek RPP Ludwik Kotecki.
Rząd poprzez poluzowanie tarcz antyinflacyjnych odebrał RPP możliwość obniżki stóp - ocenił w rozmowie z OF TV członek RPP Wiesław Janczyk. Dodał, że nie lubi sytuacji, w której realne stopy proc. w Polsce są dodatnie. Janczyk ocenia założenia do projektu budżetu na 2025 r. w zakresie wzrostu płac jako oszczędne.
Susza rolnicza zmniejsza zasięg, a bilans wodny poprawia się - poinformował Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w swoim pierwszym tegorocznym raporcie.
Handel zbożem spowalnia, na rynku pojawia się ziarno z importu - poinformowała Izba Zbożowo-Paszowa.
Eksport zbóż w maju wyniósł 833 tys. ton wobec 740 tys. w kwietniu - ocenia Izba Zbożowo-Paszowa w newsletterze.
Nominalne godzinowe koszty pracy w I kwartale w Polsce wzrosły o 14,1 proc. rdr, po wzroście o 13,1 proc. rdr w IV kwartale i o 10,8 proc. w I kwartale 2023 roku - podał Eurostat.
Średnia cena koszyka zakupowego wzrosła w maju o 2,12 zł mdm i wyniosła 297,423 zł - podała agencja badawcza ASM SFA.
Bank centralny Chin (PBoC) utrzymał bez zmian stopy procentowe - podał Ludowy Bank Chin (PBOC) w komunikacie.
Produkcja przemysłowa Chin w ujęciu rdr wzrosła w maju o 5,6 proc. - poinformowało w komunikacie biuro statystyczne w Pekinie.
Sprzedaż detaliczna w Chinach wzrosła o 3,7 proc. rdr w maju - podało biuro statystyczne w Pekinie. Analitycy prognozowali 3,0 proc. po wzroście miesiąc wcześniej o 2,3 proc,
BUDŻET, DŁUG
Deficyt budżetu po maju 2024 r. wyniósł 53.111,6 mln zł - podało Ministerstwo Finansów w komunikacie.
Do 16 czerwca podpisano 4.261 umów na unijne dofinansowanie projektów, które wykorzystają 19,6 proc. dostępnej puli środków z polityki spójności UE na lata 2021-2027 - poinformowało na stronie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.
Stan środków walutowych na rachunkach budżetowych na koniec maja 2024 r. wyniósł łącznie 20.342,6 mln euro wobec 22.350,6 mln euro na koniec poprzedniego miesiąca - podało Ministerstwo Finansów w komunikacie.
Wartość gwarancji udzielonych przez BGK w ramach programu de minimis do końca maja wyniosła 217,129 mld zł, co oznacza wzrost w ciągu miesiąca o 2,853 mld zł - wynika z danych BGK.
Systematyczny spadek znaczenia reguły wydatkowej może skutkować objęciem Polski procedurą nadmiernego deficytu - podała Najwyższa Izba Kontroli w analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2023 r.
W badaniach widać, że maleje chęć do mocnych podwyżek płac wśród przedsiębiorstw - poinformowała w rozmowie z OF TV wiceprezes NBP Marta Kightley.
NIK chce podjęcia prac legislacyjnych, mających na celu zaprzestanie redystrybucji środków na finansowanie zadań państwa poza budżetem - podała Najwyższa Izba Kontroli w analizie wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2023 r.
SPÓŁKI
Budimex rozpoczął budowę zbiornika wodnego w Kutrinie w Czechach - poinformowali przedstawiciele spółki. Prace powinny zakończyć się w 2027 r.
Budimex startuje w kolejnych przetargach w Czechach i ocenia, że rynek ten ma przed sobą szczyt inwestycji w obszarze infrastruktury - poinformował dyrektor rynku czeskiego i słowackiego Krzysztof Sokołowski. Budimex chce być stałym uczestnikiem rynku czeskiego.
Spółki z grupy Votum podpisały w maju 2024 roku 1.321 nowych umów, w tym liczba kontraktów dotyczących roszczeń związanych z kredytami i pożyczkami konsumenckimi w zakresie sankcji kredytu darmowego wyniosła 461 - poinformowało Votum we wstępnych danych.
Polenergia uruchomiła farmę fotowoltaiczną Strzelino dysponującą mocą 45 MWp, która pozwala na zasilenie zieloną energią 24.000 gospodarstw domowych podała spółka w komunikacie prasowym.
Grupa InPost wprowadza autonomiczne paczkomaty, które dzięki wyposażeniu w panele fotowoltaiczne i magazyny energii, mogą działać bez względu na dostępność sieci elektrycznej - podał InPost w komunikacie prasowym.
Grupa Ignitis, koncern multienergetyczny działający w regionie Morza Bałtyckiego, do 2027 roku planuje podwoić swoje zielone moce wytwórcze i przyspieszyć plany inwestycyjne - podała spółka w komunikacie prasowym.
Zarząd Tower Investments zwołał NWZ ws. podwyższenia kapitału zakładowego poprzez emisję w drodze subskrypcji prywatnej nie więcej niż 12 mln nowych akcji zwykłych na okaziciela serii D i serii E - poinformowała spółka w komunikacie.
Na nowej liście leków refundowanych, obowiązującej od 1 lipca, znalazły się produkty m.in. Celon Pharmy i Biotonu - poinformował resort zdrowia w projekcie obwieszczenia.
Walne Zgromadzenie Newagu zdecydowało o wypłacie 0,96 zł dywidendy na akcję z zysku za 2023 rok. Łącznie na ten cel trafi 43,2 mln zł - poinformowała spółka w komunikacie. Wcześniej zarząd rekomendował przeznaczenie 22,5 mln zł z zysku za 2023 rok na wypłatę dywidendy, co oznaczałoby 0,50 zł na akcję.
Chorwacka sieć sklepów spożywczych Studenac może trafić jeszcze w tym roku na giełdy w Warszawie i Zagrzebiu - poinformowały PAP Biznes źródła rynkowe.
Oferta Apatora została wybrana przez PGE Dystrybucja jako najkorzystniejsza w przetargu na dostawę liczników zdalnego odczytu 1 i 3-fazowych dla odbiorców końcowych przyłączonych do sieci niskiego napięcia w zakresie części nr 2 - podała spółka w komunikacie. Wartość oferty w ramach zamówienia podstawowego to 92,7 mln zł.
WALUTY
Złoty pozostaje pod presją podwyższonej awersji do ryzyka towarzyszącej decyzji o przedterminowych wyborach parlamentarnych we Francji - ocenia ekonomista Banku Millennium, Mateusz Sutowicz. Zdaniem ekonomisty, kurs EUR/PLN może stabilizować się w przedziale 4,34–4,37, a dochodowość 10-latki w najbliższych dniach będzie znajdować się w okolicy 5,75 proc.
ENERGETYKA, PALIWA
Wypełnienie magazynów gazu w Polsce systematycznie rośnie, wg. stanu na 16 czerwca wynosi 65 proc. - poinformował Gas Storage Poland.
Stany Zjednoczone są 15 lat za Chinami w rozwoju zaawansowanej technologicznie energetyki jądrowej – wynika z raportu opublikowanego w poniedziałek przez amerykański instytut badawczy Information Technology and Innovation Foundation (ITIF).Jak podano, w Chinach obecnie powstaje 27 reaktorów jądrowych, a ich średni czas budowy to około siedmiu lat, znacznie krótszy niż w innych krajach.
Prezydent USA Joe Biden jest gotowy udostępnić więcej ropy ze strategicznych zapasów państwowych, aby powstrzymać możliwe skoki cen benzyny w okresie letnim – podał w poniedziałek dziennik "Financial Times".
40 proc. globalnej emisji gazów cieplarnianych generowanej w wyniku działalności ludzi pochodzi z budynków - wynika z opublikowanego raportu. Budynki komercyjne i użyteczności publicznej są bardziej energochłonne niż nieruchomości mieszkalne - dodano.
Według Energi-Operatora, przybywa przydomowych magazynów energii. Jak podała spółka zależna Energi z Grupy Orlen, na koniec maja do jej sieci przyłączonych było już ponad 3,5 tys. tego typu instalacji o mocy do 50 kW. Ich łączna moc zainstalowana to ponad 19 MW, a pojemność blisko 90 MWh.
Koordynacja i ułatwienie rozwoju infrastruktury wodorowej oraz wspieranie rozwoju rynku wodoru w regionie Morza Bałtyckiego ma na celu porozumienie, podpisane w poniedziałek przez dziewięciu operatorów przesyłowych gazu z regionu - poinformował Gaz-System.
OPINIE, PROGNOZY
Koszty pracy i ceny energii są najważniejszymi barierami rozwoju średnich i dużych firm w Polsce - wynika z raportu firmy Grant Thornton. Najmniej ddokuczliwą barierą jest natomiast dostęp do finansowania.
POZOSTAŁE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE
Ministerstwo finansów pracuje nad rozwiązaniami, które mają służyć rozwojowi rynku kapitałowego – poinformował minister finansów Andrzej Domański podczas Forum Funduszy w Kazimierzu Dolnym.
Auchan najtańszy w maju, wyprzedził Biedronkę i Kaufland - podała agencja badawcza ASM SFA.
W 2023 r. udział sprzedaży biletów kolejowych przez internet wzrósł o 8 pp. do 42,9 proc. - podał Urząd Transportu Kolejowego.
Branża funduszy inwestycyjnych ma pięć postulatów dla Rady Ministrów, wśród nich m.in. stworzenie zachęt systemowych dla inwestorów indywidualnych i spółek potrzebujących finansowania oraz ustabilizowanie funkcjonowania systemu emerytalnego - poinformowali przedstawiciele Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami podczas Forum Funduszy w Kazimierzu Dolnym.
Komisja Europejska zaakceptowała przejęcie wyłącznej kontroli w VeloBanku przez fundusze zarządzane przez Cerberus Capital Management - napisała KE na stronie.
Państwa UE przyjęły stanowisko do negocjacji z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim w sprawie nowelizacji dyrektywy dotyczącej odpadów. Zakłada ona ograniczenie marnowania żywności do 2030 roku o 10 proc. w przetwórstwie i produkcji oraz o 30 proc. na mieszkańca w handlu detalicznym, restauracjach i gospodarstwach domowych.
Chińskie ministerstwo handlu poinformowało w poniedziałek, że wszczęło dochodzenie antydumpingowe w sprawie importu wieprzowiny i produktów wieprzowych z Unii Europejskiej. UE oświadczyła w odpowiedzi, że "nie jest zaniepokojona" działaniami Pekinu.
WYDARZENIA Z KRAJU
Prokuratura Krajowa, która prowadzi śledztwo dotyczące użycia Pegasusa w Polsce, zbada też, czy w tej sprawie doszło do osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej - poinformowała PAP rzecznik Prokuratora Generalnego Anna Adamiak. Postępowanie w tej sprawie zostało rozszerzone.
Były dyrektor w NIK Marek Bieńkowski zeznał w poniedziałek przed komisją śledczą, że podczas corocznej kontroli w Ministerstwie Sprawiedliwości wykryto, że jawny Fundusz Sprawiedliwości przekazał na niejawny fundusz operacyjny kwotę 25 mln zł. Jak ocenił, było to ewidentnie złamanie zasad. Przekazał, sejmowa komisja ds. służb specjalnych nie wiedziała o zakupie Pegasusa. Był ogromny pośpiech w wydatkowaniu pieniędzy na środki techniki operacyjnej dla CBA. Wydatkowanie tych środków nie miało tytułu prawnego - wskazał.
26 czerwca sejmowa komisja regulaminowa rozpatrzy wniosek Prokuratora Krajowego o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej polityka Suwerennej Polski, posła PiS Michała Wosia - podano na stronie Sejmu.
Na apel o współpracę w ustaleniu tożsamości i przekazania zabójcy polskiego żołnierza strona białoruska zareagowała w sposób zupełnie niesatysfakcjonujący: oskarżeniami o rzekomo polskim zerwaniu współpracy służb granicznych - powiedział szef MSZ Radosław Sikorski.
Polska popiera szybką akcesję Mołdawii do UE i jej reintegrację w legalnych granicach - zadeklarował w poniedziałek minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski po spotkaniu z szefem dyplomacji Mołdawii Mihaiem Popsoiem.
Szef MS Adam Bodnar przekazał PAP w poniedziałek, że nie wycofał się z poparcia senackiej poprawki do zmian w ustawie o KRS i dotyczącej możliwości kandydowania do Rady sędziów wyłonionych przez obecną KRS. Dodał, że czekam na dalszą dyskusję. Zaznaczył, że konieczne jest uregulowanie statusu tzw. neosędziów. Poinformował, że resort pracuje też nad projektem rozdzielenia funkcji szefa MS od PG.
NFZ prowadzi postępowania kontrolne dotyczące odmów aborcji - przekazała w poniedziałek minister zdrowia Izabela Leszczyna. Jedno postępowanie zakończyło się już nałożeniem kary, dwa kolejne są w końcowej fazie - podała.
Do końca czerwca placówki ze wszystkich województw dostaną środki za nadwykonania z pierwszego kwartału br. – przekazała w poniedziałek minister zdrowia Izabela Leszczyna.
Ministra zdrowia Izabela Leszczyna poinformowała, że od poniedziałku działa system monitorowania przypisywania leków psychotropowych i narkotycznych; codziennie będzie do nie trafiał raport z tego monitoringu. Dodała, że w przypadku niepokojących wniosków będzie on trafiał do Komendy Głównej Policji.
Proponowane zmiany ws. nauki religii budzą wątpliwości związane m.in. z konstytucyjną ochroną prawa do nauki oraz ochroną pracy - uważa RPO. Wskazuje m.in. na trudności w realizacji podstawy programowej w grupach międzyklasowych. Według RPO zmiany spowodują też utratę pracy przez część katechetów.
Na niedzielny atak hakerski na TVP w godzinie meczu zareagowano w kilkadziesiąt sekund - powiedział w poniedziałek wiceminister cyfryzacji Paweł Olszewski. Dodał, że brak możliwości obejrzenia spotkania Polska-Holandia mógłby odbić się na nastrojach społecznych.
Przed wyborami do PE prezes PiS Jarosław Kaczyński zażądał, żeby kandydaci wpłacili na kampanię partii i swoją własną - pisze poniedziałkowa "Gazeta Wyborcza". Politycy PiS zasilili partyjną kasę.
67 proc. badanych uważa, że ludzi, którzy próbują przekroczyć polsko-białoruską granicę, nie należy wpuszczać, a jeśli uda im się przekroczyć granicę, kazać im wrócić na białoruską stronę - wynika z sondażu Ipsos dla TOK FM i OKO.press.
Z raportu "Łączy nas zdrowie" wynika, że dla 38 proc. początkujących pracowników, tzw. zetek, największą obawą jest zwolnienie z pracy, a dla 34 proc. starszych, tzw. silversów, to kwestia wynagrodzenia. 47 proc. "zetek" i 59 proc. "silversów" martwi się zdrowiem najbliższych.
Szef klubu PiS Mariusz Błaszczak oraz posłowie Andrzej Śliwka i Janusz Kowalski w ramach interwencji poselskiej chcą pytać Komendanta Straży Granicznej o doniesienia dotyczące pojawiania się nielegalnych migrantów w woj. podlaskim, lubuskim i zachodniopomorskim.
Od 1 lipca urzędnicy miejscy w Lesznie będą pracować 35 zamiast 40 godzin tygodniowo przy zachowaniu dotychczasowej wysokości wynagrodzenia i wymiaru urlopu wypoczynkowego - informuje w poniedziałek Serwis Samorządowy PAP. Wierzę, że moi pracownicy to docenią i sprostają wyzwaniu podniesienia efektywności pracy – mówi prezydent Leszna Grzegorz Rusiecki.
Po całonocnej akcji strażaków udało się ugasić pożar, ale ogień strawił cały XIX-wieczny pałac na wrocławskim osiedlu Świniary. Z budynku zostały tylko ściany zewnętrzne. Pożar pochłonął m.in. drewniane stropy. Nikomu nic się nie stało.
WYDARZENIA Z ZAGRANICY
Wojska rosyjskie, obawiając się dostaw dla Ukrainy zachodniego uzbrojenia, w tym samolotów F-16, usilnie starają się rozszerzyć działania wojenne, by zapobiec przejściu ukraińskich wojsk do ofensywy – oświadczył naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy generał Ołeksandr Syrski.
Trwają konsultacje między członkami NATO o wykorzystaniu arsenału nuklearnego jako środka odstraszającego wobec rosnącego zagrożenia ze strony Rosji i Chin – powiedział sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg w wywiadzie dla poniedziałkowego wydania brytyjskiego dziennika "Daily Telegraph".
Wypowiedź sekretarza generalnego ONZ Jensa Stoltenberga o rozmowach państw Sojuszu dotyczących rozmieszczenia większej ilości broni jądrowej w Europie to kolejna eskalacja napięcia – oświadczył w poniedziałek rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow.
Jeżeli Rosja ma kiedykolwiek zostać zmuszona do negocjacji, to stanie się to tylko wtedy, gdy Ukraina będzie działać z pozycji siły - ocenia w rozmowie z serwisem Fake Hunter deputowany CDU do Bundestagu i pułkownik Bundeswehry w stanie spoczynku Roderich Kiesewetter.
Szefowa MSZ Niemiec Annalena Baerbock ostrzegła przed konsekwencjami niewystarczającego wsparcia Ukrainy broniącej się przed Rosją. "Jeśli nie będziemy nadal wspierać Ukrainy, ryzykujemy, że wojska Putina staną na granicy z Polską. Wojna szybko znajdzie się na terytorium UE i NATO" - dodała.
Unia Europejska podjęła w poniedziałek decyzję o kolejnym przedłużeniu sankcji wobec Rosji za nielegalną aneksję Krymu i miasta Sewastopol. Tym samym restrykcje będą obowiązywać co najmniej do 23 czerwca 2025 r.
Zakłady francuskiego koncernu Thales mają od 2026 roku produkować ponad 80 tys. sztuk amunicji artyleryjskiej rocznie - poinformował producent w poniedziałek. Jest to związane z nowymi zamówieniami francuskiej armii. W 2023 roku zakłady wyprodukowały 20 tys. sztuk takiej amunicji.
Ministrowie ds. środowiska państw UE zatwierdzili w poniedziałek w Brukseli porozumienie w sprawie unijnego prawa o ochronie zasobów przyrody. Zwolennicy nowych przepisów uważają, że pomogą one odbudować zniszczone siedliska przyrodnicze w UE, a część krytyków twierdzi, że będą niekorzystne dla rolników.
Dziewięć osób zostało rannych w poniedziałek wskutek eksplozji amunicji na poligonie wojskowym Libava na wschodzie Czech - poinformowały źródła medyczne. Zdarzenie jest badane przez Żandarmerię Wojskową.
Prawie połowa wyborców nowej węgierskiej partii TISZA Petera Magyara, głównego krytyka premiera Viktora Orbana, ma poniżej 40 lat, podczas gdy większość wyborców Fideszu to przynajmniej 50-latkowie – wynika z najnowszego sondażu ośrodka Median.
Premier Izraela Benjamin Netanjahu rozwiązał gabinet wojenny - poinformowały w poniedziałek miejscowe media. Gabinet nadzorował operację odwetową Izraela w Strefie Gazy po masakrze dokonanej 7 października 2023 roku przez palestyńską organizację terrorystyczną Hamas w państwie żydowskim.
Chińska straż przybrzeżna podała, że w poniedziałek filipiński statek zderzył się z chińską jednostką w pobliżu spornego atolu na Morzu Południowochińskim. Pekin całą odpowiedzialnością za incydent obarcza Filipiny.
Chiny wypożyczą Australii kolejną parę pand – oświadczył w niedzielę premier ChRL Li Qiang, składający czterodniową wizytę w Australii. Komentatorzy oceniają to jako sygnał ocieplenia dwustronnych relacji, które były w ostatnich latach bardzo napięte.
Ponad 30 mln dolarów zebrano na kampanię wyborczą urzędującego prezydenta USA Joe Bidena podczas wydarzenia zorganizowanego w weekend w Los Angeles. Wśród gości znalazły się gwiazdy Hollywood takie jak George Clooney, Julia Roberts i Barbra Streisand.
Przed niedzielnym meczem Mistrzostw Europy w piłce nożnej pomiędzy Serbią i Anglią w Gelsenkirchen doszło do starcia kibiców serbskich z albańskimi. W zdarzeniu uczestniczył syn prezydenta Serbii Danilo Vuczić, którego przed bójką powstrzymali funkcjonariusze oddziału specjalnego niemieckiej policji - podała telewizja N1. (PAP Biznes)
asa/ gor/
